به اشتراک بگذاريد:
ساز سه تار
سه تار سازي قديمي است و از دسته سازهاي زهي كه در اثر ضربه ناخن انگشت سبابه به صدا در مي آيد. وجه تسميه سه تار کاملا هویداست؛ زيرا اول داراي سه سيم بوده و بعد ها يك سيم به آن اضافه شده است.
سيم چهارم را "مشتاق عليشاه " به سازاضافه كرده و به نام او آن را " مشتاق " می گویند. سه تار از كاسه، دسته و پنجه كه محل گوشي ها می باشد؛ تشکیل شده است.
جنس كاسه ساز از چوب درخت توت می باشد. روي كاسه ساز صفحه نازك چوبي قرار داشته كه در روي آن نزديك دسته ساز چندین سوراخ تعبيه شده است. اندازه سه تار در نواحي مختلف فرق مي كند. طول ساز بطور متوسط در حدود 76 تا 80 سانتي متر است. محل ارتعاش آزاد سيم يعني فاصله خرك تا شيطانك 63 سانتي متر است. روي دسته به وسيله زه باريكي پرده بندي شده است. همچنین در پهلوي دسته شياري است كه محل گره زدن زه پرده ها می باشد.
سه تار داراي چهار سيم است. سيم ها در انتها به سيم گير متصل می شوند و پس از عبور از خرك موازي هم در امتداد دسته از شيار شيطانك رد شده و بعد از يك " زه چهار لا " كه فوق شيطانك است گذشته و به گوشي ها می پیچند. گوشي روي پنجه مخصوص سيم سفيد (اول و سوم) و گوشي پهلوي پنجه مخصوص دو سيم زرد (دوم و چهارم) می باشد. در آزمايش هايي كه روي تارهاي مرتعش بعمل آمده معلوم شده كه سيم هايي كه با زدن مضراب به ارتعاش در مي آيد اگر محل مضراب در كنار باشد "هارمونيك " فراوان يا فركانس زياد ايجاد مي كند.
به همین خاطر چنين سازي صدایي تيز فلزي دارد. در صورتي كه اگر به جاي مضراب ناخن يا انگشت را بكار بريم از عده هارمونيك با فركانس زياد كاسته شده و صدا ملايم تر به گوش مي رسد. ازين جهت صداي سه تار از سازهاي مشابه لطيف تر است. سه تار داراي 25 تا 28 پرده می باشد. وسعت صوتي آن در روي سيم اول از ( do3 تا SoI4 ) و روي سيم زرد از ( SOI1 تا Re4 ) است . براي نواختن، سه تار را روي ران پا قرار داده و با ناخن انگشت سبابه دست راست عمود بر امتداد سيم ضربه وارد ميكنند.
نوشتن يک نظر